Het prachtige landschap bij De Lot in de buurt van Saint Cirque Lapopie.
Oude schilderingen in de grotten
Ongeveer 17.000 jaar geleden veranderden het één en ander toen nog een mensensoort zich meldde op het toneel. De nieuwe buren waren de Cro-magnonmensen, die een meer ontwikkelde cultuur hadden dan de Neanderthalers. Deze jager / verzamelaars maakten gebruik van betere werktuigen: vuistbijlen, pijlpunten en dat soort zaken. Bovendien hielden ze zich bezig met kunst. Denk nu niet meteen aan een Nachtwacht of aan enorme beelden. Ze hielden ervan om hun wapens en andere gebruiksvoorwerpen te versieren.
Spectaculair wordt het als deze Cro-magnonnen de grotten ontdekken en deze gaan beschilderen. De bekendste is de grot van Lascaux waar meer dan honderd runderen de muren sieren. Lascaux is wellicht het mooiste prehistorische kunstwerk van de wereld en wordt ook wel de Sixtijnse Kapel van de prehistorie genoemd. Ik ben daar als kind geweest en kan mij nog goed herinneren welke indruk het op mij maakte.
Helaas is het niet meer mogelijk om deze schilderingen te bekijken. De grote hoeveelheid bezoekers schopte het microklimaat in de grot zo erg in de war dat de schilderingen eenvoudigweg werden opgegeten door vocht en schimmel. Dat vonden de Fransen toch zonde en ze besloten de grot te sluiten voor het publiek. Je kan nog wel een kopie bekijken van de grot. Interessant wellicht, maar dat is toch niet ‘the real thing’.
Gelukkig zijn er in de streek voldoende grotten waar je wel echte prehistorische graffiti kan bewonderen. Wij bezochten de grot van Le Pech-Merle waar nog oudere schilderingen te bewonderen zijn. En dat was de moeite waard want het is bijzonder om schilderingen van 15.000 jaar oud te bekijken. Ik heb nooit iets ouder gezien dat door mensenhanden is gemaakt.
Ontstaan grotten
De grotten zelf zijn natuurlijk nog veel ouder. De vraag is waarom juist in deze streek zoveel van dit soort grotten voorkomen. Hiervoor moeten we nog iets verder terug in het verleden, ongeveer 100 miljoen jaar. De aarde had toen een heerlijk warm klimaat. Klein nadeel was dat de ijskappen er niet waren. Zoals iedereen wel weet, betekent dat dat de zeespiegel veel hoger stond, waardoor er veel land onder water stond. Zo ook in Frankrijk waar alleen het Centraal Massief boven de golven uitstak.
<
In de miljoenen jaren dat het westen van Frankrijk onder de zeespiegel stond hoopten zich de skeletten van de dode zeedieren op de bodem op en vormde daar een laag van tientallen meters. Toen later de aarde begon af te koelen groeiden de ijskappen weer aan en daalde de zeespiegel. Het westen van Frankrijk kwam als één groot kalkplateau onder het water vandaan.
Het water van het westelijk deel van het Centraal Massief, dat in die tijd toppen van 3.000 meter had, stroomde over deze kalkvlakte naar de Oceaan en begon met het vormen van de rivieren, zoals de Dordogne en de Lot. Sommige van deze rivieren lopen voor een deel onder de grond en vormen dan grotten.
Daarmee was het landschap van de streek nog niet helemaal klaar, want de brute rotsformaties zoals we die nu zien, moesten nog worden gemaakt. Deze ontstonden doordat het enorme kalkplateau is gebroken vanwege de enorme druk die wordt veroorzaakt door de botsing van Afrika tegen Europa. Dit laatste proces duurt nog altijd voort en zorgt ervoor dat horizontaal gelegen platen breken en op sommige plekken verticaal komen te liggen. Voor ons is dat prettig want dit zien wij als prachtige rotsformaties. Dat hebben wij niet in Nederland en samen met mooi weer zorgt dit voor een heerlijk vakantielandschap. Fijn!
Lijst van grotten bij de Dordogne en De Lot
Bij het ontstaan van de grotten spelen de verschillen in kalklagen een grote rol, met soms spectaculaire gevolgen. Bij de Gouffre de Padirac heeft een rivier een enorme ondergrondse koepel uitgesleten. Niemand die dit wist en de grot werd pas ontdekt toen het dak van de koepel instortte waarna een gat van 75 meterdiep ontstond. Ook de grot bij Proumeyssac heeft zo’n opbouw, al is dit veel minder groot.
Grotten die wij hebben bezocht
Gouffre de Padirac, geologische spektakel inclusief boottochtje over ondergrondse rivier. *****
Gouffre de Proumeyssac, prachtige grot met bijzondere kristallen en lichteffecten. ****
Le Pech Merle, zeer oude schilderingen in een kleinschalige grot. ****
Grot van Domme, stalagmieten en -tieten all over the place. Ingang zit op het dorpsplein. **
Grot van Fontirou, gezellige kleine familie grot met nogal vervallen attracties incl site met muziekje. Het heeft wel wat.**
Grotten die nog op ons lijstje staan
Lascaux II, replica van de grot met beroemde schilderingen uit de prehistorie.
Grotte de Rouffignac, schilderingen van runderen en een elektrisch treintje. Dat laatste doet het altijd goed bij kinderen.
La Grotte Préhistorique des Merveilles, grot bij Rocamadour met ook hier schilderingen van onze voorvaders.
Sarlat is ook heel mooi. We komen er al jaren op een gezellige camping waar ze Nederlands spreken.