Tag Archief van: Epoisses

Epoisses ***
Kaas en kasteel in Bourgondië

Het dorp Epoisses in de Côte d'Or is bekend om zijn kaas met zo'n sterke geur produceert dat je er gemakkelijk een halve straat mee plat krijgt. Maar het is ook een leuk dorp en mocht je er in de buurt zijn is het de moeite waard om even langs te rijden. En daar hoef je geen kaasliefhebber voor te zijn, al helpt het wel.

Epoisses ligt in het noorden van Bourgondië bij Avallon, net boven de snelweg A6. Het gemoedelijke dorpje ligt in een glooiend landschap dat wordt doorsneden door beekjes en riviertjes. De wegen hier nodigen uit tot lekkere autoritten. Het dorp heeft naast een gezellig centrum ook een interessant kasteel waar je prima kan picknicken.

Epoisses

Rating:

3 van 5 sterren (?)

Zeker zien:

- Kasteel
- Kaaswinkel
- Picknick

Locatie:

open in maps

Locatie:

Open in maps

Het zal in Epoisses in de zomer ongetwijfeld druk zijn, maar tijdens de kerstvakantie waren wij duidelijk de enige toeristen in het dorp. In de hoofdstraat was er een bescheiden kerstmarkt met een verlopen kerstman. De populairste attractie was de wijnkraam. Hier stonden de inwoners zich tijdens de lunch de keel te smeren met Champagne. Of dit het hele jaar de gewoonte is weet ik niet, maar tijdens de kerst drinken Fransen nu eenmaal graag dit kostbare vocht dat hier bijna om de hoek wordt gemaakt.

Espoisses kasteel torentje kaas

Het torentje van het kasteel die elke kaasliefhebber herkent van het logo van kaasmaker Berthaut

De kerstmarkt was matig druk maar gezellig, al kon ik mij niet aan de indruk onttrekken dat de ook meeste kraamhouders met een schuin oog de Champagnetent in de gaten hielden. Er zijn nu eenmaal belangrijkere zaken in de wereld dan omzet. Het centrum is gemoedelijk met aardige straatjes met Bourgondische huizen.

Kaas

Natuurlijk mag je niet de kaaswinkel van de plaatselijke fabriek niet missen. Dat is wel even zoeken maar het staat gelukkig goed aangegeven. De winkel is klein maar met een zeer goed aanbod. Natuurlijk zijn de Epoisses hier goedkoper en dat vinden wij als Nederlanders natuurlijk fijn en is ook een prima reden om even dit dorp te bezoeken.

Poortgebouw van het kasteel van Epoisses in Bourgondië, Frankrijk

Het poortgebouw van het kasteel van Espoisses.

Naast de kaas is het kasteel de attractie van het dorp. Daarvan zijn er duizenden in Frankrijk maar dit exemplaar is helemaal niet zo gek. Het heeft geschiedenis, aardige gebouwen die voor een groot deel nog overeind staan en een prachtige tuin. Bij mooi weer is het een prima plek voor een kleine wandeling en er zijn genoeg plekjes om een broodje te eten. Die haal je aan de overkant want tegenover het kasteel woont een prima bakker.

Kasteel van Epoisses

De geschiedenis van dit gebouw is redelijk interessant. Door oorsprong van het kasteel stamt uit de zesde eeuw toen Bourgondië nog een koninkrijk was. De Koningin zetelde hier geregeld waardoor het dorp toch behoorlijk aanzien heeft gehad. Nadat Bourgondië onderdeel van Frankrijk was geworden bleef de burcht in handen van belangrijke en betrouwbare leenheren van de hertog. Tijdens de Franse Revolutie moesten de gebouwen het behoorlijk ontgelden en bleef er weinig meer van over. Het kasteel is voor een deel gerestaureerd en het ziet er mooi uit.

Het hele complex bestaat grofweg uit drie onderdelen. Het kasteel zelf staat op een soort van eiland met de duidelijke doel om de boel te verdedigen. Dit is een binnenhof met een slotgracht die vroeger was gevuld met water. Het kasteel had vroeger maar liefst zeven torens waar er nu nog vier van over zijn. Voor de Franse Revolutie was het hof helemaal omringt door gebouwen met als middelpunt de put. Die laatste staat er nog steeds maar de gebouwen werden in 1794 gesloopt want de Revolutionairen vonden torens symbool staan voor de onderdrukking van het volk. Waarom er vier bleven staan heb ik niet kunnen achterhalen, misschien ging toen de wijnkraam open in de hoofdstraat.

Het kasteel vormt de kern van de burcht die veel groter is. Ook deze is omringt door wallen met een gracht en vormde in het verleden de eerste verdedigingslinie. Hier konden de dorpelingen en boeren uit de omgeving bij naderend onheil vluchtten. Om het tijdelijk verblijf aangenamer te maken hadden de inwoners het recht een huis te bouwen binnen de muren. Als tegenprestatie werd er wel verwacht dat de dorpelingen de boel onderhielden en zelf de wallen bemanden bij gevaar. Een aantal van deze gebouwen staan er nog en zijn nog steeds gebruik.

Kasteel van Espoisses in Frankrijk, Bourgondië

Het park rondom het kasteel nodigt uit tot een korte wandeling en staat in de zomer vol met bloemen.

Eén van deze gebouwen is het poorthuis en daar kom je de burcht binnen. Het is een prachtig gebouwtje waardoor je helemaal zin hebt om de rest van het complex te verkennen. Eenmaal binnen sta je op een pleintje met aan de linkerkant de school. Wat een plek om les te krijgen! Daarachter vind je het kerkje waar tijdens ons bezoek een kerstconcert werd gegeven. Hierdoor konden wij het gebouw uit de dertiende eeuw niet in en dat was toch wel jammer.

Naast de kerk, het poorthuis en de school staan er nog wat andere huizen en gebouwen waar enkelen nog zijn bewoond. Er is zelfs een tennisbaan, al lijkt mij die niet uit de Middeleeuwen. Al deze gebouwen staan een beetje bij elkaar en vormen zo een gehucht in de burcht. Het kasteel staat wat verder weg. De ruimte tussen de huizen en het kasteel vormt een park  dat nog achter het kasteel verder loopt en waar het heerlijk wandelen is.

Het park rondom het kasteel is altijd open, wil je het kasteel zelf bezoeken dan kan dat in de zomer. Hou er wel rekening mee dat de Fransen lang lunchen en dan hebben ze geen tijd om je rond te leiden. Maar geen nood, je gaat dan zelf ook gewoon lunchen. Dat kan in één van de prima restaurantjes of, nog leuker, in het park.

In de omgeving van Epoisses

Bourgondië behoort tot mijn favoriete streken in Frankrijk en er is genoeg te doen. De Côte d’Or, het departement waar Epoisses ligt, vormt daar geen uitzondering op. Avallon is een aardig historische stad en ligt om de hoek. Even verder begint de Morvan en daar ligt Vézelay, in mijn ogen één van de mooiste dorpen in Frankrijk. In het oosten ligt de prachtige abdij van Fontenay dat op de UNESCO lijst staat en het dorp Flavigny-sur-Ozerain. Tenslotte ligt in het noorden het prachtige dorp Noyers sur Serein.

E-Magazine Bourgondië

In bezit een ereader of tablet? Download dan het E-Magazine over Bourgondië. Deze lees lekker je op je vakantieadres en ontdek je mooiste dorpen en leukste plekken.


Downloaden doe je hier >>

Kaart van Epoisses en omgeving


Les plus beaux villages de France
weergeven op een grotere kaart

Eten en drinken: kaas uit Bourgondië

Epoisses

De meest bekendste Bourgondische kaas en, vanwege zijn geur, de beruchtste is de Epoisses. Deze roodschimmel uit het noorden van Bourgondië, die is vernoemd naar het dorpje waar hij vandaan komt, is een kaas voor de gevorderde kaasliefhebber. Vanwege het bouquet die deze kaas verspreidt is hij in staat om een compleet legioen weg te vagen, de smaak is zeer sterk en na het eten weet hij de ingewanden van de consument nog lang bezig te houden. Het is kortom, een kaasje met karakter. Epoisses is gemaakt van rauwe koemelk en wordt tussen de vijf en acht weken gerijpt. Tijdens dit proces wordt de kaas regelmatig gekeerd en gewassen waarbij een mengsel van water en Marc du Bourgogne wordt gebruikt.

De Epoisses uit Bourgondië is een behoorlijke stinkkaas

De Epoisses is een stevige kaas zowel qua smaak als geur. De structuur is echter zeer zacht.

Epoisses werd al in de zeventiende eeuw gemaakt maar raakte na de Eerste Wereldoorlog in de vergetelheid. Hoe kan een kaas nou in de vergetelheid komen? Dat heeft alles te maken met de Eerste Wereldoorlog waarin een groot deel van de Franse mannen het leven liet. Dat gold ook voor de mannen uit de Bourgondië waardoor de boerderijen moesten worden bestierd door vrouwen. Je kan je voorstellen dat de dames het druk hadden, te druk om arbeidsintensieve producten zoals kaas te maken waardoor de Epoisses uiteindelijk halverwege de jaren vijftig geheel verdween. Gelukkig staken een aantal boerderijen een paar jaar later de koppen bij elkaar voor een herstart van deze heerlijke kaas. Dit resulteerde in 1991 in een eigen Appellation d’Origine Contrôlée (AOC) waardoor de kaas wordt beschermt en daarmee de kwaliteit gewaarborgd.

Chaource

Chaource is de derde kaas met het predicaat AOC uit Bourgondië al staat de Appellation ook toe dat hij in de Champagne wordt

Het Franse kaasje Chaource komt uit Bourgondië maar kan ook in de Champagne worden gemaakt.

Chaource

gemaakt. Net als zijn Bourgondische broertjes wordt de Chaource gemaakt van koemelk. Tot zover de overeenkomsten want deze kaas heeft een witschimmel en dan weten de liefhebbers dat hij minder sterk en dominant is als de Langres en Espoisse. Hij heeft zelfs voor een witschimmel een vrij milde en zachte smaak. Je doet er dan ook goed aan om met deze kaas te beginnen bij een Bourgondisch kaasplankje.

Naast deze AOC kazen worden er in Bourgondië nog veel meer soorten kazen gemaakt. Je zou een site kunnen vullen om ze allemaal te bespreken, wat natuurlijk wel een heel goed idee is. Daarom hier een aantal die ik ken.

Langres

Naast Epoisses zijn de Langres en de Chaource de andere AOC kazen uit Bourgondië. De eerste wordt gemaakt rondom de stad Langres in het Noordoosten. Net als de Epoisses betreft het hier ook een roodschimmel en hij stinkt ook behoorlijk. Hij is wat milder dan Epsoisses maar heeft nog wel een sterke smaak. De kaasjes zijn iets kleiner dan de Epoisses en worden tijdens de rijping niet gekeerd waardoor de bovenkant wat inzakt.

Langres kaasje

De Langres lijkt op Epoisses maar wordt niet gekeerd tijdens het rijpen en heeft daardoor een gerimpelde buitenkant.

Bouton de Culotte

Bouton de Culotte is een kaasje uit Bourgondië, Frankrijk

Bouton de Culotte

De kleine Bouton de Culotte wordt gemaakt in het zuiden van Bourgondië in de streek rondom Mâcon. Gezien deze herkomst wordt hij ook wel chèvreton de mâcon of mâconnais genoemd. Deze namen verraden dat hij gemaakt is van geitenmelk maar er zijn er ook waarbij voor de helft of helemaal van koemelk wordt gebruikt. De kaasjes zijn klein en wegen ongeveer 60 gram en heeft een witte korst met een beetje blauwschimmel. De kaas werd/ wordt veel gegeten tijdens het oogsten van de druiven. Ik heb nooit een koemelk variant geproefd, maar het geitenkaasje smaakt naar een Frans geitenkaasje waarbij naarmate hij verder is gerijpt wat prikkelender is. Je kan hem jong eten, maar oud heeft hij meer karakter en is hij lekkerder.

L’ami du Chambertin

Roodschimmels zijn populair in Bourgondië en de L’ami du Chembertin is er ook één. Hierdoor is deze kaas verwant aan de Epoissess. Ook bij de productie van deze kaas wordt gebruik gemaakt van Marc de Bourgogne. Hij is echter minder sterk van smaak, is romiger en is iets kleiner dan zijn beroemde neef. In Nederland is hij moeilijk te krijgen maar in Bourgondië vind je hem veel, met name op de markt.